در دنیای دیجیتال پر سرعت امروز، دستگاه‌های با باتری در زندگی روزمره ضروری شده‌اند. از تلفن‌های هوشمند و لپ‌تاپ گرفته تا تبلت‌ها و پوشیدنی‌ها، این گجت‌ها در همه جا وجود دارند و عملکردهای مختلفی از ارتباطات و سرگرمی گرفته تا بهره‌وری و ناوبری را انجام می‌دهند.
با این حال، فراگیر بودن آنها، به ویژه در طول سفرهای هوایی، خطرات قابل توجهی را به همراه دارد که اغلب نادیده گرفته می شوند. پتانسیل انفجاری این دستگاه ها که با انفجار اخیر پیجر یکی از رهبران حزب الله برجسته شده است، ما را مجبور می کند تا با قسمت تاریک دستگاه های باتری دار، به ویژه در محیط های با امنیت بالا مانند فرودگاه ها و هواپیماها مقابله کنیم.
انفجار پیجر حزب الله: علامت هشدار
انفجار پیجر رهبر حزب الله به عنوان یک یادآوری حیاتی است که هیچ دستگاهی، هر چقدر هم کوچک یا قدیمی باشد، از سوء استفاده در امان نیست. پیجرها که اکنون در عصر تلفن های هوشمند منسوخ شده اند، زمانی در خط مقدم فناوری ارتباطات بودند. با این حال، با وجود کاهش محبوبیت، این دستگاه ها دارای ویژگی های مشترک با گجت های مدرن هستند – آنها توسط باتری های لیتیوم یون تغذیه می شوند.
باتری های لیتیوم یونی به دلیل چگالی انرژی بالا، سبکی و کارایی، صنعت فناوری را متحول کرده اند. آنها تقریباً در تمام دستگاه های مدرن، از تلفن های هوشمند گرفته تا خودروهای الکتریکی، منبع اصلی انرژی هستند. با این حال، انفجار این پیجر خاص به یک واقعیت نگران کننده اشاره می کند: این باتری ها، اگر دستکاری شوند، می توانند به سلاح های مرگبار تبدیل شوند.
این حادثه احتمالاً مربوط به یک باتری پر از مواد منفجره مانند پنتا اریتریتول تترانیترات (PETN) است که یک ماده منفجره پلاستیکی قدرتمند و همه کاره است که اغلب برای اهداف نظامی استفاده می شود. PETN را می توان به اشکال مختلفی پنهان کرد و تشخیص آن را دشوار می کند، به خصوص زمانی که در داخل دستگاه های الکترونیکی مانند باتری های لیتیوم یون پنهان باشد. این روش جاسازی مواد منفجره در وسایل به ظاهر بی ضرر آسیب پذیری قابل توجهی را در تدابیر امنیتی امروزی، به ویژه در محیط هایی مانند فرودگاه ها که امنیت در آنها حرف اول را می زند، آشکار می کند.
آسیب پذیری باتری های لیتیوم یون در دستگاه های الکترونیکی
خطری که با انفجار پیجر حزب الله آشکار شد منحصر به پیجرها نیست. خطرات مرتبط با باتری‌های لیتیوم یونی به هر دستگاهی که توسط آنها کار می‌کند گسترش می‌یابد: گوشی‌های هوشمند، لپ‌تاپ‌ها، تبلت‌ها و حتی پوشیدنی‌ها. در حالی که این باتری ها به دلیل کارایی خود مورد ستایش قرار می گیرند، در صورت هک شدن آنها نیز خطر قابل توجهی را به همراه دارند.
اندازه کوچک و چگالی انرژی بالای باتری های لیتیوم یونی آنها را به ویژه در برابر شارژ بیش از حد، گرم شدن بیش از حد و اتصال کوتاه حساس می کند که می تواند منجر به خرابی فاجعه بار شود. با این حال، مهاجمان می‌توانند از این آسیب‌پذیری‌ها برای نصب باتری‌ها برای ایجاد آسیب عمدی استفاده کنند. به عنوان مثال، یک باتری آسیب دیده ممکن است با مواد منفجره ساخته شده باشد که با تکنیک های امنیتی عادی فرودگاه قابل شناسایی نباشد. در یک فضای محدود مانند هواپیما، حتی یک انفجار کوچک می تواند اثرات مخربی داشته باشد.
چگونه باتری ها می توانند سلاح باشند
روش‌هایی که می‌توان از طریق آن دستگاه‌های باتری‌دار را به سلاح تبدیل کرد، متنوع و پیچیده است. درک این تاکتیک ها برای شناخت گستردگی تهدید حیاتی است.
- انفجارهای مبتنی بر تایمر: یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای تبدیل باتری به سلاح، ساخت یک تایمر است که در یک لحظه از پیش تعیین‌شده باعث انفجار شود. این تکنیک به مهاجمان اجازه می دهد تا اطمینان حاصل کنند که دستگاه در مخرب ترین زمان منفجر می شود، مانند هنگام پرواز یا در مکان های شلوغ.
- تیم های نرم افزاری: رویکرد دیگر شامل استفاده از نرم افزار دستگاه برای ایجاد انفجار از راه دور است. این روش به مهاجم اجازه می دهد تا چندین کیلومتر دورتر باشد و سیگنالی برای منفجر کردن دستگاه از فاصله ایمن ارسال می کند. در هوانوردی، این سناریو به ویژه خطرناک است، زیرا دستگاه می تواند در هوا منفجر شود و منجر به فاجعه شود.
- عوامل محیطی: یک باتری میخ دار را می توان برای پاسخ به تغییرات شرایط محیطی مانند ارتفاع یا فشار – عواملی که در طول پرواز در نوسان هستند طراحی کرد. این تغییرات می تواند به طور خودکار باعث انفجار باتری شود و جلوگیری از انفجار در حالی که هواپیما در هوا است عملاً غیرممکن است.
- GPS یا Geofencing: فناوری GPS به مهاجمان اجازه می دهد تا با برنامه ریزی باتری برای منفجر شدن در زمان رسیدن به مختصات خاصی، زمان و مکان انفجار دستگاه را کنترل کنند. Geofencing با ایجاد مرزهای مجازی که دستگاه را در هنگام عبور فعال می کند، یک قدم جلوتر می رود.
- فعال کردن مایکروفر: یک روش بسیار پیچیده و آینده نگر شامل استفاده از امواج مایکروویو متمرکز، شاید از ماهواره یا هواپیمای مجاور، برای ایجاد فرار حرارتی در باتری و منجر به انفجار است. دفاع از چنین حمله ای در حالی که هواپیما در هوا است عملا غیرممکن خواهد بود.
خطر ناشی از این روش ها فرضی نیست. تعداد روزافزون دستگاه های اینترنت اشیا (IoT) که بسیاری از آنها با باتری تغذیه می شوند، خطر مداخله از راه دور را افزایش می دهد. یک دستگاه اینترنت اشیا هک شده می تواند در هر لحظه به یک سلاح کشنده تبدیل شود و مسافران و خدمه را در طول سفر هوایی در معرض خطر قرار دهد.
PETN: عنصر انفجاری
پنتا اریتریتول تترانیترات (PETN) یک ماده منفجره بسیار قوی است که می تواند به راحتی در دستگاه های الکترونیکی پنهان شود و آن را به یکی از خطرناک ترین مواد در این زمینه تبدیل می کند. چکش‌خواری PETN به آن اجازه می‌دهد تا به اشکال مختلف قالب‌گیری شود و در فضاهای کوچک مانند محفظه باتری لیتیوم یونی ساخته شود. با توجه به سطح پایین تشخیص توسط اسکنرهای امنیتی استاندارد، PETN می‌تواند شناسایی نشود و در محیط‌های با امنیت بالا مانند فرودگاه‌ها و هواپیماها تهدیدی جدی به شمار می‌رود.
منفجر شدن پیجر حزب الله احتمالاً شامل مقدار کمی از مخفی شده در باتری دستگاه بوده است. این انفجار، اگرچه در مقایسه با بمب‌های بزرگ‌تر کوچک است، اما پتانسیل مخرب حتی مقدار کمی از این مواد را به ویژه در فضای محدود کابین هواپیما برجسته می‌کند. هنگامی که با باتری‌های لیتیوم یون ترکیب می‌شود، PETN به سلاحی تقریبا نامرئی تبدیل می‌شود که می‌تواند به راحتی اقدامات امنیتی فعلی را دور بزند.
پاسخ بخش هوانوردی: شکاف های موجود در پروتکل های ایمنی فعلی
در حالی که امنیت فرودگاه در جلوگیری از تهدیدات سنتی مانند سلاح گرم، چاقو و مواد منفجره گام های بزرگی برداشته است، اما برای مقابله با تهدید ناشی از باتری های معیوب مجهز نیست. روش‌های بازرسی کنونی عمدتاً بر روی اجسام فلزی، مایعات و مواد منفجره شناخته شده با استفاده از فناوری‌هایی مانند ماشین‌های اشعه ایکس و فلزیاب متمرکز هستند. با این حال، این روش‌ها برای شناسایی مقادیر کمی از مواد منفجره یا سایر مواد منفجره پنهان در باتری کافی نیستند.
برای مقابله موثر با این تهدید جدید، بخش هوانوردی باید در اقدامات امنیتی پیشرفته سرمایه گذاری کند. این موارد عبارتند از:
- توموگرافی کامپیوتری (CT).: سی تی اسکنرها با ایجاد تصاویر سه بعدی از اجزای داخلی آنها، دید دقیق تری از دستگاه های الکترونیکی ارائه می دهند. این به مقامات امنیتی امکان می دهد تا تهدیدات احتمالی را با دقت بیشتری شناسایی کنند، مانند مواد منفجره جاسازی شده در باتری ها.
- تشخیص شیمیایی: سرمایه گذاری در تجهیزاتی که بتواند امضاهای شیمیایی مرتبط با مواد منفجره را شناسایی کند، حتی زمانی که آنها در داخل دستگاه ها پنهان شده باشند، می تواند از حوادثی مانند انفجار پیجر حزب الله جلوگیری کند. چنین اسکنرهایی باید در فرودگاه های بزرگ مستقر شوند تا دستگاه ها را به طور کامل نمایش دهند.
- بهبود آموزش پرسنل امنیتی: پرسنل امنیتی فرودگاه باید برای تشخیص علائم دستگاه های دستکاری شده و فعالیت مشکوک باتری آموزش ببینند. این ممکن است شامل تشخیص تغییرات غیرمعمول در دستگاه های الکترونیکی و مراقبت بیشتر در هنگام کار با وسایل الکترونیکی مسافری باشد.
مسافران: اقدامات امنیتی
مسافران همچنین نقش مهمی در کاهش خطرات مرتبط با دستگاه های باتری دار دارند. انجام اقدامات احتیاطی ساده می تواند تا حد زیادی احتمال حادثه در حین پرواز را کاهش دهد. این موارد عبارتند از:
- حذف دستگاه ها: مسافران باید قبل از سوار شدن به هواپیما، تمام وسایل الکترونیکی را خاموش کنند. خاموش کردن دستگاه‌ها در مراحل حیاتی پرواز مانند برخاستن، پرواز و فرود می‌تواند از فعال‌سازی از راه دور دستگاه آسیب‌دیده جلوگیری کند.
- استفاده از بسته های ایمن لیتیوم: خطوط هوایی ممکن است استفاده از کیسه های ایمن ریخته گری را که برای جلوگیری از گسترش آتش یا انفجار طراحی شده اند، اجباری کنند. این کیسه ها با قرار دادن دستگاه جیلبریک شده شما، یک لایه امنیتی اضافی ایجاد می کنند.
- ایمن برای کیسه های ریخته گری در پشتی صندلی: یکی دیگر از اقدامات ایمنی بالقوه، ادغام کیف های ایمن ریخته گری در هر پشتی صندلی است. این به مسافران مکانی امن برای نگهداری وسایل الکترونیکی خود ارائه می دهد و خطر حادثه در حین پرواز را کاهش می دهد.
انفجار پیجر رهبر حزب الله یادآوری وحشتناکی است که راحتی دستگاه های باتری دار با خطرات جدی به خصوص در حمل و نقل هوایی همراه است. همانطور که فناوری باتری تکامل می یابد و بیشتر در زندگی روزمره ما ادغام می شود، باید رویکردی فعالانه برای کاهش این خطرات داشته باشیم. این نه تنها شامل بهبود پروتکل‌های امنیتی فرودگاه، بلکه بازنگری در نحوه کار و کنترل دستگاه‌های الکترونیکی در هواپیما نیز می‌شود.
ذینفعان از سراسر بخش هوانوردی، از جمله تولیدکنندگان، آژانس های امنیتی و خطوط هوایی، باید برای ایجاد استراتژی های جامع برای مقابله با این خطرات با یکدیگر همکاری کنند. سرمایه گذاری در فناوری های غربالگری پیشرفته، همراه با مقررات سختگیرانه ایمنی باتری، برای اطمینان از اینکه مسافران می توانند به سفر ایمن در عصر دیجیتال ادامه دهند، ضروری خواهد بود.
نتیجه واضح است: همان فناوری که زندگی ما را حفظ می کند، اگر به دست افراد نادرستی بیفتد، می تواند آنها را تهدید کند. زمان آن رسیده است که صنعت هوانوردی به چالش کشیده شود و اقدامات ایمنی را برای محافظت از مسافران در برابر تهدید خاموش اما مرگبار باتری های بد به کار گیرد.