در یک چشم انداز جهانی که به سرعت در حال تغییر است، هند یک موقعیت کلیدی را اشغال می کند و تعادل ظریف بین دو ابرقدرت را مدیریت می کند: ایالات متحده و چین. تصمیمات سیاست خارجی هند به عنوان سومین اقتصاد بزرگ در آسیا و یک قدرت منطقه ای در حال رشد، پیامدهای مهمی نه تنها برای آینده خود بلکه برای ثبات جهانی نیز دارد. انتخاب‌های راهبردی دهلی نو نشان‌دهنده تعامل پیچیده‌ای از منافع اقتصادی، نگرانی‌های امنیتی و ارزش‌های ایدئولوژیک است که نشان‌دهنده تغییر نقش هند در صحنه جهانی است.
از نظر تاریخی، هند سیاست عدم تعهد را دنبال می کرد و ترجیح می داد در طول جنگ سرد مستقل از بلوک های قدرت باقی بماند. با این حال، ظهور چین به عنوان یک قدرت اقتصادی و نظامی، هند را مجبور به تجدید نظر در این موضع کرده است. قاطعیت چین در منطقه هند و اقیانوس آرام، به ویژه طرح کمربند و جاده و ادعاهای ارضی آن در دریای چین جنوبی، دهلی نو را نگران کرده است. این منجر به تنظیم مجدد استراتژیک سیاست خارجی هند شده است، جایی که تعامل با ایالات متحده اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است.
ایالات متحده هند را به عنوان یک شریک کلیدی در مقابله با نفوذ چین در آسیا می بیند. این مشارکت توسط گفتگوی چهارجانبه امنیتی (چهار جانبه) که شامل ایالات متحده، هند، ژاپن و استرالیا است، تقویت شده است. Quad به عنوان یک پلت فرم برای این دموکراسی ها برای همکاری در موضوعاتی مانند امنیت دریایی، توسعه زیرساخت ها و مبارزه با تروریسم عمل می کند و به طور موثر به عنوان یک موازنه در برابر نفوذ فزاینده چین عمل می کند. مشارکت هند در گروه چهارجانبه نشان دهنده تغییر از عدم تعهد سنتی به تعامل فعال تر با کشورهای همفکر است.
با این حال، رابطه هند با ایالات متحده بدون مشکل نیست. در حالی که دو کشور منافع مشترکی در مقابله با ظهور چین دارند، اختلافات به ویژه در موضوعاتی مانند تجارت، تدارکات دفاعی و حقوق بشر همچنان وجود دارد. هند برای خودمختاری استراتژیک خود ارزش قائل است و از همسویی بیش از حد خود با یک کشور محتاط است. این اقدام متعادل کننده در ادامه تعامل هند با چین در زمینه مسائل اقتصادی، به رغم تنش های مرزی مداوم بین دو کشور، مشهود است.
از نظر اقتصادی، چین یکی از بزرگترین شرکای تجاری هند است و تجارت دوجانبه به سطوح قابل توجهی رسیده است. این وابستگی متقابل اقتصادی محاسبات استراتژیک هند را پیچیده می کند. از یک سو، هند به دنبال کاهش وابستگی خود به واردات چینی است، به ویژه در زمینه های حیاتی مانند فناوری و دارو. از سوی دیگر، جدایی کامل از چین در کوتاه مدت نه ممکن است و نه مطلوب. بنابراین، هند در حال بررسی شراکت‌های اقتصادی جایگزین مانند تعمیق روابط با کشورهای آسه آن و سرمایه‌گذاری در قابلیت‌های تولید داخلی خود تحت ابتکار Make in India است.
همزمان، هند توانایی های دفاعی خود را از طریق افزایش همکاری با ایالات متحده و دیگر متحدان غربی تقویت می کند. روابط دفاعی بین ایالات متحده و هند به طور قابل توجهی رشد کرده است، به طوری که ایالات متحده هند را به عنوان یک شریک دفاعی اصلی معرفی می کند. این وضعیت دستیابی به فناوری پیشرفته نظامی و تمرینات نظامی مشترک را تسهیل کرده و توانایی هند را برای مقابله با تهدیدات چین و پاکستان افزایش داده است. اهمیت استراتژیک این رابطه در جریان درگیری دره گالوان بین نیروهای هند و چین در سال 2020 برجسته شد، جایی که آمادگی نظامی هند مورد آزمایش قرار گرفت.
تغییر استراتژیک هند همچنین مستلزم یک سیاست خارجی قاطعانه تر در همسایگان آن است. دهلی نو به دنبال مقابله با نفوذ چین در جنوب آسیا از طریق طرح هایی مانند سیاست “اول همسایگی” و تعامل بیشتر با کشورهایی مانند بنگلادش، سریلانکا و نپال است. هدف از این تلاش ها تقویت موقعیت هند به عنوان یک قدرت مسلط در جنوب آسیا و در عین حال ارائه جایگزینی برای سرمایه گذاری چین در منطقه است.
اهمیت استراتژیک حوزه دریایی هند را نمی توان نادیده گرفت. اقیانوس هند شریان حیاتی تجارت جهانی است و کنترل هند بر قطب های دریایی کلیدی مانند تنگه مالاکا به آن نفوذ قابل توجهی می دهد. استراتژی دریایی هند در واکنش به حضور رو به رشد چین در اقیانوس هند با افزایش سرمایه گذاری در دارایی های دریایی و همکاری نزدیک تر با نیروی دریایی ایالات متحده، ژاپن و استرالیا تغییر کرده است.
از نظر فرهنگی و ایدئولوژیک، ارزش‌های دموکراتیک هند بیشتر با ارزش‌های ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی مطابقت دارد تا چین. این قرابت ایدئولوژیک مشارکت هند با دموکراسی های غربی را تقویت کرده است، به ویژه در زمینه هایی مانند امنیت سایبری، مبارزه با تروریسم و ترویج منطقه آزاد و باز هند و اقیانوس آرام. با این حال، هند همچنین باید با مشکلات داخلی خود از جمله تنش های مذهبی و قومی دست و پنجه نرم کند تا وجهه خود را به عنوان یک شریک باثبات و دموکراتیک حفظ کند.
تغییر استراتژیک هند بازتاب نقش رو به رشد آن در نظم جهانی و نیاز به حرکت در پویایی پیچیده قدرت بین ایالات متحده و چین است. اگرچه هند در سال‌های اخیر به ایالات متحده نزدیک‌تر شده است، اما همچنان به حفظ تعادل دقیق خود ادامه می‌دهد و اطمینان می‌دهد که بیش از حد به یک کشور وابسته نمی‌شود. هند با استفاده از قدرت اقتصادی، نظامی و دیپلماتیک خود، خود را به عنوان یک بازیگر کلیدی در شکل دادن به آینده منطقه هند و اقیانوس آرام و فراتر از آن قرار می دهد.