تلاش بلندپروازانه چین برای تسلط بر دریا، زمانی که پیشرفته‌ترین زیردریایی هسته‌ای این کشور، بخشی از کلاس جدید ژو، در یک کارخانه کشتی‌سازی در ووهان در یک حادثه بسیار تبلیغاتی غرق شد، ضربه بزرگی خورد. این رویداد چندین ضعف را در توانایی‌های دفاعی چین آشکار کرد و نگرانی‌های قابل توجهی را در مورد تشدید تنش‌ها در اقیانوس آرام در بحبوحه رقابت فزاینده چین با ایالات متحده و متحدانش در اقیانوس آرام ایجاد کرد.
ماه گذشته، رسانه ها گزارش دادند که پیشرفته ترین زیردریایی هسته ای چین (SSN) در حالی که در کشتی سازی ووچانگ لنگر انداخته بود غرق شد. این زیردریایی، گل سرسبد کلاس ژو، که توسط شرکت کشتی سازی دولتی چین (CSSC) ساخته شده است، بخش کلیدی برنامه نوسازی دریایی گسترده تر چین است که به دنبال تطابق یا پیشی گرفتن از قابلیت های جنگی زیردریایی ایالات متحده است. به گفته منابع دفاعی آمریکا، تصاویر ماهواره ای در ابتدا نشان می دهد که زیردریایی در اسکله پهلو گرفته است. با این حال، تصاویر بعدی وجود جرثقیل هایی را نشان داد که کارشناسان معتقدند پس از غرق شدن کشتی برای بالا بردن آن استفاده شده است. در اوایل ژوئن، به نظر می رسید که کار مرمت کامل شده بود، اگرچه میزان خسارت هنوز مشخص نیست.
وزارت دفاع ایالات متحده (DoD) این حادثه را تأیید کرد و آن را یک شکست بالقوه مهم برای چین دانست. انتظار می رفت که زیردریایی کلاس ژو که به عنوان نمادی از قابلیت های دریایی رو به رشد چین معرفی می شود، به تلاش های استراتژیک پکن برای به چالش کشیدن برتری دریایی ایالات متحده، به ویژه در منطقه هند و اقیانوس آرام، کمک کند.
دولت چین هنوز به طور علنی در مورد این حادثه اظهار نظر نکرده است، سکوت قابل توجهی در میان تشدید بررسی ها. این احتمال وجود دارد که بتوان زیردریایی را نجات داد و تعمیر کرد، اما کارشناسان معتقدند این شکست می‌تواند برنامه‌های توسعه نیروی دریایی چین را به تاخیر بیندازد. از دست دادن کشتی کلاس ژو همچنین به عنوان یک مزیت استراتژیک موقت به ایالات متحده در یک منطقه زیردریایی که به طور فزاینده مورد مناقشه قرار می گیرد، تلقی می شود که عاملی حیاتی در هر درگیری آینده بر سر تایوان است.
افزایش تنش ها و پیامدهای استراتژیک
غرق شدن پیشرفته‌ترین زیردریایی هسته‌ای چین چیزی بیش از یک نقص فنی است – پیامدهای استراتژیک مهمی برای توازن قدرت منطقه‌ای دارد. تلاش‌های چین برای مدرن‌سازی نیروی دریایی‌اش در سال‌های اخیر، به دلیل رقابت فزاینده با ایالات متحده و تنش‌ها بر سر تایوان، به سرعت افزایش یافته است. توسعه زیردریایی کلاس ژو به عنوان یک مؤلفه مهم در تلاش های چین برای ارائه قدرت به فراسوی سواحل خود با تمرکز ویژه بر جلوگیری از دسترسی نیروهای آمریکایی به غرب اقیانوس آرام تلقی می شد.
از دست دادن این زیردریایی می تواند به طور موقت توانایی حمله زیر آب چین را تضعیف کند و دریچه ای از فرصت را برای ایالات متحده و متحدانش در اقیانوس آرام باز کند. تحلیلگران دفاعی آمریکایی مدت‌هاست که نگران گسترش نفوذ دریایی چین، به ویژه توسعه زیردریایی‌های پیشرفته با قابلیت عملیات تهاجمی دوربرد هستند. این نگرانی‌ها با تلاش‌های چین برای توسعه زیردریایی‌هایی با سیستم‌های پیشرانه رادارتر و قابلیت‌های تسلیحات پیشرفته‌تر، از جمله سیستم‌های پرتاب عمودی (VLS) برای موشک‌های کروز، تشدید شده است.
اعتقاد بر این است که SSN کلاس Zhou تکامل یافته زیردریایی Type 093 Shang با پیشرفت های قابل توجهی در رادارگریزی و برد است. به گفته منابع دفاعی، کلاس ژو دارای فناوری موتور پمپ جت پیشرفته ای است که صدا را کاهش می دهد و قابلیت های پنهان کاری زیردریایی را بهبود می بخشد. این فناوری، همراه با تحقیقات چینی در مورد سیستم‌های پرتاب عمودی، نشان می‌دهد که موشک کلاس ژو هم برای حمله ضد کشتی و هم برای حمله زمینی طراحی شده است که می‌تواند به دارایی‌های نیروی دریایی ایالات متحده و اهداف زمینی تا دورتر از گوام ضربه بزند.
با این حال، غرق شدن این کشتی سوالاتی را در مورد کیفیت تجهیزات دفاعی چین، آموزش پرسنل آن و پاسخگویی داخلی در صنعت دفاعی ایجاد می کند. این مسائل می تواند جاه طلبی های دریایی گسترده تر چین را در زمانی که ایالات متحده تلاش های خود را برای تقویت حضور خود در منطقه هند و اقیانوس آرام مضاعف می کند، تضعیف کند.
فساد و بی تجربگی: مشکلات اصلی
غرق شدن زیردریایی کلاس ژو همچنین به مشکلات ساختاری عمیق‌تر در صنعت دفاعی چین اشاره می‌کند. تحلیلگران، از جمله Malte Humpert که برای GCaptain می نویسد، به کمبود تجربه و مسائل جزئی رضایت بخشی به عنوان عوامل بالقوه در این حادثه اشاره می کنند. هامپرت پیشنهاد می کند که زنجیره فرماندهی عمودی سختگیرانه در چین، جایی که تصمیم گیری ها نیاز به تایید سطح بالا دارد، ممکن است با جلوگیری از انطباق کارکنان با چالش های زمان واقعی، این مشکلات را تشدید کند.
یکی دیگر از عواملی که سال ها صنعت دفاعی چین را تحت تاثیر قرار داده فساد است. به گفته یانگ یی، که در مجله علوم انسانی، هنر و علوم اجتماعی می نویسد، فساد به یک مشکل ریشه دار در شرکت های نظامی دولتی چین، به ویژه در بخش کشتی سازی تبدیل شده است. از زمان گذار چین از یک اقتصاد برنامه ریزی شده به یک اقتصاد بازار در دهه 1980، فساد به دلیل کنترل انحصاری و عدم شفافیت شکوفا شده است.
مدیران ارشد شرکت های دفاعی چین اغلب از موقعیت های خود برای منافع شخصی استفاده کرده اند. مواردی مانند گروه صنعتی آنهویی و AVIC با مسئولیت محدود، اختلاس و دستکاری دارایی های بزرگ توسط مقامات شرکت را فاش کرد. یانگ یی استدلال می کند که یکی از مشکلات اصلی سیستم «دو نقشی» است که در آن مدیران شرکت به طور همزمان در حزب کمونیست پست دارند و تضاد منافع ایجاد می کند که نظارت را پیچیده می کند.
اگرچه کمپین مبارزه با فساد شی جین پینگ، رئیس جمهور چین منجر به محکومیت های متعددی شده است، اما مشکلات سیستمی همچنان وجود دارد. درهم تنیدگی روابط شخصی (گوانشی) با منافع تجاری و سیاسی همچنان مانع از اصلاحات معنی دار می شود و کیفیت و قابلیت اطمینان کشتی های دریایی چین را زیر سوال می برد. این فساد احتمالاً منجر به نقص فنی شده است که منجر به غرق شدن زیردریایی کلاس ژو شد.
رقابت در برابر برتری نیروی دریایی ایالات متحده
علیرغم شکست اخیر، مدرنیزاسیون سریع نیروی دریایی چین همچنان به چالشی بلندمدت برای برتری نیروی دریایی ایالات متحده تبدیل شده است. در گزارش ژوئن 2024 توسط مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی (CSIS)، تحلیلگران الکساندر پالمر و دیگران به تفصیل توضیح می‌دهند که چگونه ظرفیت کشتی‌سازی چین به طور قابل‌توجهی گسترش یافته است و به این کشور اجازه می‌دهد تا زیردریایی‌هایی را با سرعتی که از نیروی دریایی ایالات متحده پیشی می‌گیرد، تولید کند.
گزارش CSIS تاکید می کند که در حالی که ایالات متحده مزیت کیفی خود را در جنگ زیردریایی حفظ می کند، افزایش تعداد زیردریایی های چین در منطقه هند و اقیانوس آرام می تواند نیروهای ایالات متحده را در صورت درگیری تحت تأثیر قرار دهد. استراتژی کمیت بیش از کیفیت چین، به ویژه در تولید زیردریایی های متعارف و هسته ای، با هدف به چالش کشیدن سلطه نیروی دریایی ایالات متحده از طریق اشباع کردن منطقه از زیردریایی هایی است که قادر به بازدارندگی استراتژیک و محرومیت از دریا هستند.
نویسندگان همچنین خاطرنشان می کنند که ناوگان زیردریایی چین نقش مهمی در استراتژی دریایی گسترده تر آن ایفا می کند، که به دنبال گسترش نفوذ چین فراتر از زنجیره جزیره اول و ایجاد یک حضور غالب در غرب اقیانوس آرام است. انتظار می رفت زیردریایی کلاس ژو یک دارایی کلیدی در این استراتژی باشد و توانایی حمله تهاجمی پیشرفته ای را برای چین فراهم کند.
چالش های پیش روی ناوگان زیردریایی ایالات متحده
در حالی که جاه طلبی های دریایی چین از درون با چالش هایی مواجه است، ایالات متحده نیز در تلاش است تا ظرفیت تولید زیردریایی خود را حفظ کند. جری هندریکس در مقاله‌ای در سال 2024 برای امریکن امور، چالش‌های مهم پیش روی پایگاه تولید زیردریایی ایالات متحده، به ویژه کمبود نیروی کار و اختلالات زنجیره تامین را که مانع از گسترش ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده می‌شود، برجسته می‌کند.
نیروی دریایی ایالات متحده برنامه های بلندپروازانه ای برای ساخت زیردریایی های تهاجمی کلاس ویرجینیا و زیردریایی های موشک بالستیک کلاس کلمبیا دارد. با این حال، کمبود نیروی کار ماهر، که با همه‌گیری کووید-19 تشدید شده است، به تاخیرهای قابل توجه و افزایش هزینه‌ها منجر شده است. علاوه بر این، اختلالات در زنجیره تامین، دستیابی به اجزای حیاتی مورد نیاز برای ساخت و نگهداری زیردریایی ها را دشوار کرده است.
گزارش های اخیر همچنین نگرانی هایی را در مورد کیفیت کشتی های جنگی آمریکا افزایش داده است. ماه گذشته، USNI News گزارش داد که چندین زیردریایی و ناو هواپیمابر نیروی دریایی ایالات متحده دارای ایرادات اساسی جوش و قطعات معیوب هستند. در میان کشتی‌های آسیب‌دیده می‌توان به USS Delaware، یک زیردریایی کلاس ویرجینیا، و USS Gerald R. Ford، یک ناو هواپیمابر کلاس فورد اشاره کرد. بررسی‌ها مشکلات گسترده‌ای را در مورد تکنیک‌های جوشکاری نامناسب و استفاده از مواد نامناسب نشان داد و نگرانی‌هایی را در مورد ایمنی و قابلیت اطمینان ناوگان ایالات متحده ایجاد کرد.
نیروی دریایی ایالات متحده یک بازنگری جامع از فرآیندهای کنترل کیفیت خود را آغاز کرده است و برای رسیدگی به این مسائل از نزدیک با پیمانکاران همکاری می کند. با این حال، مشکلات مداوم در پایگاه تولید زیردریایی های ایالات متحده می تواند نیروی دریایی ایالات متحده را در برابر ناوگان به سرعت در حال رشد چین آسیب پذیر کند.
غرق شدن پیشرفته‌ترین زیردریایی هسته‌ای چین بر چالش‌هایی که چین و ایالات متحده در حفظ و گسترش توانایی‌های دریایی خود با آن روبرو هستند، تأکید می‌کند. برای چین، این حادثه آسیب پذیری صنعت دفاعی این کشور، به ویژه فساد و کمبود تجربه را برجسته می کند. در حالی که از دست دادن زیردریایی کلاس ژو یک شکست قابل توجه است، تلاش های مدرن سازی نیروی دریایی چین هیچ نشانه ای از کندی را نشان نمی دهد. در حالی که ایالات متحده همچنان با کمبود نیروی انسانی و مسائل کنترل کیفیت مبارزه می کند، رقابت برای برتری دریایی در اقیانوس آرام هنوز حل نشده باقی مانده است. رقابت زیردریایی آمریکا و چین عاملی حیاتی در شکل‌دهی آینده قدرت نظامی در منطقه خواهد بود، به‌ویژه که تنش‌ها بر سر تایوان همچنان ادامه دارد.