درگیری کارگیل در سال 1999 شکاف های قابل توجهی را در توانایی های نظارتی هند، به ویژه ناتوانی هند در نظارت دقیق و در زمان واقعی مواضع دشمن، آشکار کرد. این نقص جمع آوری اطلاعات حیاتی را به تاخیر انداخت و بر شناسایی سریع نیروهای دشمن مستقر در مواضع کلیدی در امتداد خط کنترل (LoC) تأثیر گذاشت. او یک خلبان جوان نیروی هوایی هند (IAF) بود که در ناامیدی یک دوربین هندی کم را به MiG-21 خود بست تا از مکان های دشمن فیلمبرداری کند. نوآوری او تصویر مهمی ارائه کرد که منجر به هدف گیری دقیق مواضع دشمن شد.
25 سال به سرعت به جلو، و هند گام های جدی برای جلوگیری از تکرار خطاهای نظارتی مشابه برداشته است. در اکتبر 2024، دولت هند دو ابتکار کلیدی را با هدف افزایش چشمگیر قابلیت‌های نظارت استراتژیک کشور تصویب کرد: خرید پهپادهای پیشرفته Predator از ایالات متحده و پروژه Space-based Surveillance III (SBS-III). هر دو تصمیم نقطه عطف مهمی در تلاش هند برای امنیت همه جانبه در یک محیط ژئوپلیتیکی نامطمئن هستند.
کمیته امنیت کابینه (CCS) اقدامی مهم برای دستیابی به 31 هواپیمای جنگی بدون سرنشین مسلح MQ-9B (UCAV) تحت برنامه فروش نظامی خارجی ایالات متحده (FMS) انجام داده است. این تصمیم که با قراردادی به ارزش حدود 4 میلیارد دلار منتهی می شود، ارتش، نیروی دریایی و نیروی هوایی هند را به قابلیت های نظارتی و حمله پیشرفته مورد نیاز برای جنگ مدرن و جمع آوری اطلاعات مجهز می کند.
این توافقنامه که در 15 اکتبر 2024 امضا شد، بخش مهمی از پیگیری طولانی مدت هند برای پهپادهای پیشرفته برای بهبود نظارت هوایی است. MQ-9B که معمولاً با نام‌های Sky Guardian (برای خشکی) و Sea Guardian (برای عملیات دریایی) شناخته می‌شود، یک نسخه بهبود یافته از MQ-9A Reaper است که در طول عملیات نظامی ایالات متحده در خاورمیانه و افغانستان به شهرت رسید.
چیزی که MQ-9B را متمایز می کند، تطبیق پذیری آن است. این پهپاد که قادر است در ارتفاعات بیش از 40000 پا برای بیش از 40 ساعت مداوم کار کند، قابلیت های اطلاعاتی، نظارتی و شناسایی (ISR) را با پتانسیل حمله فوق العاده ترکیب می کند. می تواند طیف وسیعی از سلاح ها از جمله موشک های هوا به سطح هلفایر، بمب های هدایت شونده لیزری و بمب های کروز را حمل کند. این قابلیت دوگانه ISR و حملات دقیق، آن را به یک امتیاز در جنگ های متعارف و نامتقارن تبدیل می کند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که نیروی هوایی هند (IAF) قبلاً با موشک‌های هلفایر تجربه داشته و هلیکوپترهای تهاجمی آپاچی خود را در گذشته مجهز کرده است.
مشخصات فنی MQ-9B قابل توجه است. با طول بال 24 متر و طول 11.7 متر، تقریباً به اندازه یک جت جنگنده معمولی است. طراحی معماری باز آن ارتقاء و ادغام محموله های مختلف را آسان می کند و تضمین می کند که در آینده مقاوم می ماند. این پهپادها قابلیت‌های پایدار ISR مورد نیاز برای نظارت بر مناطق وسیع و متنوع، از بیابان‌ها و اقیانوس‌ها تا هیمالیاهای ناهموار را در اختیار هند قرار می‌دهند.
توپوگرافی هند به قابلیت های نظارتی چند سطحی نیاز دارد. بن بست با چین در لاداخ شرقی در سال 2020، محدودیت های پهپادهای ارتفاع متوسط و دوربرد (MALE) را که هند در حال حاضر در اختیار دارد، برجسته کرد. پهپادهای Heron که از اسرائیل تهیه شده بودند برای ایجاد دید کافی در مناطق کوهستانی در امتداد خط کنترل واقعی (LAC) تلاش کردند. در مقابل، ناوگان پهپادهای HALE (با استقامت طولانی در ارتفاع بالا)، از جمله Wing Loong و Caihong-5 (CH-5)، نظارت مستمر عالی را در فواصل و دوره‌های طولانی ارائه کردند. دستیابی به MQ-9B با دادن توانایی هند برای نظارت در ارتفاع بالا در سراسر مرزهای خود به پر کردن این شکاف کمک می کند.
همزمان با دستیابی به پهپادهای پیشرفته، دولت هند پروژه نظارت فضایی III (SBS-III) را تایید کرده است. 26968 کرور روپیه (تقریباً 3.1 میلیارد دلار) SBS-III قصد دارد تا 52 ماهواره را در مدارهای مختلف طی پنج سال آینده پرتاب کند. این ابتکار نشان دهنده ارتقای قابل توجهی در قابلیت های نظارت فضایی موجود هند است که با وجود پیشرفت، هنوز از نیازهای راهبردی رو به رشد این کشور کوتاهی می کند.
تحت پروژه SBS-III، 21 ماهواره توسط ISRO ساخته و پرتاب خواهد شد، در حالی که 31 ماهواره توسط شرکت های خصوصی توسعه خواهد یافت که نشان دهنده همکاری مهم بین سازمان های فضایی دولتی و بخش خصوصی است. این ماهواره ها در مدار پایین زمین (LEO) و مدار زمین ژئوسنکرون (GEO) مستقر خواهند شد و یک شبکه نظارتی جامع و دائمی ایجاد خواهند کرد. این مجموعه از ماهواره‌ها دارای قابلیت‌های استفاده دوگانه خواهند بود که کاربردهای نظامی و غیرنظامی از جمله واکنش در بلایا، نظارت بر محیط‌زیست و توسعه زیرساخت‌ها را تسهیل می‌کنند.
یکی از ویژگی های کلیدی SBS-III ادغام هوش مصنوعی (AI) برای پردازش سریعتر و برچسب گذاری هوش مکانی است. این سیستم شامل یک مکانیسم ماشه منحصر به فرد خواهد بود: اگر یک ماهواره GEO فعالیت غیرعادی را تشخیص دهد، می تواند از یک ماهواره LEO برای مشاهده دقیق تر زوم کند. این رویکرد چند لایه تضمین می‌کند که نیروهای مسلح هند اطلاعاتی با وضوح بالا و بی‌درنگ از فضا خواهند داشت و شکاف‌های حیاتی ایجاد شده با استفاده از سکوهای صرفاً مبتنی بر هوا را پر می‌کند.
پرتاب این ماهواره ها به هند اجازه می دهد تا مناطق کلیدی مورد علاقه استراتژیک، از جمله مرزهای زمینی گسترده خود، منطقه اقیانوس هند (IOR) و منطقه وسیع تر هند و اقیانوس آرام را کنترل کند. ماهواره‌های این صورت فلکی اطلاعات حیاتی را در مورد توسعه زیرساخت‌ها، تحرکات نیروها و پرتاب موشک فراهم می‌کنند و به هند این امکان را می‌دهند تا از دشمنان احتمالی جلوتر بماند. آنها همچنین نظارت دریایی را تقویت می‌کنند و به ردیابی حرکت‌های دریایی، از جمله زیردریایی‌ها و کشتی‌های سطحی، در IOR کمک می‌کنند، منطقه‌ای که حضور رو به رشد چین باعث نگرانی است.
اطلاعات، نظارت و شناسایی (ISR) به ستون فقرات استراتژی نظامی مدرن تبدیل شده است. ورودی های به موقع و دقیق ISR به رهبران نظامی این امکان را می دهد تا تصمیمات آگاهانه ای در مورد استقرار نیرو، هدف گیری زیرساخت ها و ارزیابی قابلیت ها بگیرند. ترکیب پهپادهای Predator و پلتفرم‌های نظارتی مبتنی بر فضا، قابلیت‌های ISR هند را در حوزه‌های مختلف به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.
هند در حال حاضر چندین سکوی ISR هوایی از جمله پهپادهای جستجوگر و هرون اسرائیل را اداره می‌کند و در حال خرید پهپاد Drishti 10 پهپاد استقامت طولانی ارتفاع متوسط (MALE) مبتنی بر سکوی هرمس 900 از البیت اسرائیل است. شرکت های بومی نیز وارد بازار پهپادها شده اند و پهپادهای تاکتیکی را برای ماموریت های خاص عرضه می کنند. با این حال، افزودن MQ-9B قابلیت های HALE را برای نیروهای مسلح هند به ارمغان می آورد، ارتقای مهمی که در جعبه ابزار ISR هند وجود ندارد.
ماهواره های SBS-III مکمل سکوهای ISR هوابرد خواهند بود و مناطق غیرقابل دسترس پهپادها را پوشش می دهند. این ماهواره ها در برابر محدودیت های فضای هوایی و شرایط آب و هوایی غیرقابل نفوذ هستند و اطمینان می دهند که مناطق بحرانی تحت نظارت دائمی قرار دارند. علاوه بر این، هدف دوگانه این ماهواره‌ها به ارتش اجازه می‌دهد تا منابع را حفظ کند، زیرا آژانس‌های غیرنظامی نیز می‌توانند از قابلیت‌های آنها بهره ببرند.
هم پهپادهای Predator و هم پروژه SBS-III چندین سال است که در حال ساخت هستند. تصویب آنها یک گام مهم رو به جلو در رسیدگی به نقص های نظارتی شناسایی شده در درگیری های قبلی مانند کارگیل و اخیراً بن بست در لاداخ شرقی است. آنها با هم یک رویکرد نظارتی قوی و چند لایه ارائه می کنند که همه چیز را از نظارت تاکتیکی میدان نبرد گرفته تا نظارت راهبردی از راه دور فعالیت های دشمن را پوشش می دهد.
تصمیم هند برای دستیابی به پهپادهای MQ-9B و پرتاب 52 ماهواره تحت پروژه SBS-III سیگنال روشنی را به منطقه ارسال می کند. این اقدامات نشان دهنده قصد هند برای تقویت موقعیت نظامی و قابلیت های جمع آوری اطلاعات در واکنش به تغییر چشم انداز امنیتی در جنوب آسیا است.
ناوگان بزرگ چین از جمله CH-5، Wing Loong و Xianglong به آن مزیت آشکاری در نظارت و شناسایی منطقه ای داد. چین در کنار قابلیت رو به رشد فضایی، توانسته برتری خود را در ISR حفظ کند. پاکستان همچنین از فناوری هواپیماهای بدون سرنشین چینی بهره برده و توانایی های خود را به شدت گسترش داده است. هند با در اختیار گرفتن MQ-9B و گسترش شبکه ماهواره ای خود عزم خود را برای پر کردن این شکاف و مقابله با هرگونه تهدید احتمالی در امتداد مرزهای خود نشان می دهد.
علاوه بر این، این تحولات کنترل هند بر کریدور اقتصادی چین و پاکستان (CPEC) را افزایش خواهد داد، پروژه ای که پیامدهای امنیتی قابل توجهی برای هند دارد. بهبود قابلیت‌های نظارتی به هند این امکان را می‌دهد تا پیشرفت‌های زیرساختی و تحرکات نظامی در کشمیر تحت اشغال پاکستان و در امتداد بزرگراه قراقورام از نظر استراتژیک مهم را تحت نظر داشته باشد.
دستیابی به 31 هواپیمای بدون سرنشین Predator و پرتاب 52 ماهواره تحت پروژه SBS-III نشان دهنده یک جهش کیفی برای توانایی دفاعی هند است. این برنامه ها توانایی کشور را برای نظارت و پاسخگویی به تهدیدات در سراسر مرزهای خود، هم در خشکی و هم در دریا افزایش می دهد. مهمتر از آن، آنها به هند اجازه خواهند داد تا نظارت دائمی بر مناطق بحرانی داشته باشد و اطمینان حاصل شود که هیچ حرکت متخاصمی بدون توجه نخواهد بود.
هند باید برای ادغام فناوری های بومی در این پلتفرم ها تلاش کند تا وابستگی به تامین کنندگان خارجی را کاهش دهد و از خودکفایی بیشتر اطمینان حاصل کند. به عنوان مثال، پهپادهای Predator می‌توانند در آینده به سلاح‌ها و حسگرهای ساخت هند مجهز شوند و سودمندی آنها را برای نیروهای مسلح کشور افزایش دهند.
این دو ابتکار با هم، مبنایی برای یک اکوسیستم ISR قوی خواهند بود که در سال‌های آتی، هم از نظر امنیت ملی و هم از نظر ثبات منطقه‌ای، به خوبی در خدمت هند خواهد بود. درگیری کارگیل ممکن است نقص‌های نظارتی هند را آشکار کرده باشد، اما 25 سال بعد، این کشور گام‌های مشخصی برمی‌دارد تا اطمینان حاصل کند که دیگر هرگز غافلگیر نخواهد شد.