رهبر مارکسیست سریلانکا، آنورا کومارا دیسانایاکه، در بحبوحه ابهامات اقتصادی، پیشتاز انتخابات ریاست جمهوری شد.

آنورا کومارا دیسانایاکه، یک سیاستمدار مارکسیست محور، در اولین نتایج انتخابات ریاست جمهوری سریلانکا پیشی گرفته است و خود را به عنوان گزینه اصلی برای رهبری کشور در مرحله حساس بهبود پس از بحران معرفی کرده است. بر اساس داده های منتشر شده توسط کمیسیون انتخابات سریلانکا در روز یکشنبه، دیسانایاک حدود 53 درصد از اولین میلیون رای شمارش شده را به دست آورد و رقبای خود، رهبر مخالفان، ساجیت پریماداسا و رانیل ویکرمسینگه، رئیس کنونی، به ترتیب با 22 درصد و 15 درصد پس از آن قرار گرفتند.

رهبری اولیه دیسانایاکه نشان دهنده یک تغییر سیاسی بالقوه در سریلانکا است، کشوری که هنوز از اثرات یک بحران اقتصادی ویرانگر که ثبات مالی آن را در سال 2022 تضعیف کرد، در حال فروپاشی است. – با متمایل به جاناتا ویموکتی پرامونا (JVP)، ظهور دیسانایاکه نشان دهنده جذابیت فزاینده سیاست پوپولیستی و لفاظی های ضد فساد در میان رای دهندگان است.

ملتی بر سر دوراهی

این انتخابات در حالی برگزار می‌شود که سریلانکا تلاش می‌کند تا اقتصاد شکننده‌اش را تثبیت کند، اقتصادی که از زمانی که کمبود ارز در سال گذشته در آستانه سقوط قرار داشت، واردات کالاهای ضروری مانند سوخت، دارو و غذا را برای این کشور جزیره‌ای غیرممکن کرد. اگرچه این کشور به لطف کمک های 2.9 میلیارد دلاری صندوق بین المللی پول (IMF) پیشرفت هایی داشته است، بسیاری از سریلانکاها همچنان زیر بار هزینه های بالای زندگی و فقر گسترده دست و پنجه نرم می کنند. با کاهش تورم از اوج بحران 70 درصدی به 0.5 درصد در ماه گذشته و انتظار می رود اقتصاد در سال 2024 رشد متوسطی داشته باشد، انتخابات بسیار مهم شده است.

مشارکت رای دهندگان در انتخابات بالا بود و حدود 75 درصد از 17 میلیون واجد شرایط رای در سریلانکا روز شنبه رای خود را به صندوق انداختند. برای بسیاری، این فرصتی بود تا ناامیدی خود را از وضعیت موجود و امیدهای خود برای آینده ای بهتر تحت رهبری جدید ابراز کنند.

آنورا کومارا دیسانایکه

دیسانایاک، 55 ساله، کمپین خود را بر اساس وعده های تغییر بنا کرد و از احساسات پوپولیستی که از زمان فروپاشی اقتصادی سال 2022 گریبانگیر سریلانکا شده بود، سرمایه گذاری کرد. او خود را مدافع طبقه کارگر و فقرا معرفی کرد و کمپین خود را بر اقدامات ضد فساد، اصلاحات مالیاتی و سیاست های حامی فقرا متمرکز کرد. پایگاه سیاسی آن عمیقاً در ایدئولوژی JVP مبنی بر دخالت دولت در اقتصاد و مقاومت تاریخی آن در برابر سیاست های نئولیبرالی ریشه دارد.

اگرچه حزب او، JVP، تنها سه کرسی در پارلمان دارد، دیسانایاک به خاطر سخنرانی های آتشین خود و توانایی NPP در ارتباط با طیف وسیعی از رای دهندگان، به ویژه آنهایی که از احزاب سیاسی سنتی سرخورده شده اند، شناخته شده است. وعده های او مبنی بر انحلال پارلمان ظرف 45 روز پس از به دست گرفتن قدرت و دستیابی به یک مأموریت جدید در میان رای دهندگانی که مشتاق جدا شدن از تشکیلات سیاسی ریشه دار هستند طنین انداز شده است.

لفاظی دیسانایاکه بر بازنشانی ملی متمرکز بود و نوید دولتی را می داد که نیازهای سریلانکای معمولی را بر طلبکاران بین المللی اولویت دهد. او به‌ویژه از سیاست‌های اقتصادی دنبال‌شده توسط دولت ویکرمسینگه که به شدت به اقدامات ریاضتی مورد حمایت صندوق بین‌المللی پول برای تثبیت اقتصاد متکی بود، انتقاد کرد. در حالی که این اقدامات ظاهری از ثبات اقتصادی را احیا کرده است، فقر و نابرابری را نیز تشدید کرده و زندگی روزمره بسیاری از سریلانکا را پیچیده کرده است.

واکنش مخالفان و دولت

در مواجهه با رهبری اولیه دیسانایاکه، ساجیث پریماداسا، رهبر مخالفان از ساماگا جان بالاوگای (SJB) از صبر و ایمان در روند انتخابات درخواست کرد. با وجود حاشیه قابل توجه، Premadasa متعهد به ارائه یک جایگزین عملی برای NPP و دولت Wickremesinghe باقی ماند. به نظر می رسد پلتفرم او که بر نوسازی اقتصاد و در عین حال حفظ برنامه های رفاهی متمرکز بود، حمایت قابل توجهی را به دست آورده است، اگرچه برای پیشی گرفتن از شتاب دیسانایاک در شمارش آرا اولیه کافی نیست.

رئیس جمهور رانیل ویکرمسینگه که در سال 2022 پس از استعفای رئیس جمهور سابق گاتابای راجاپاکسا در میان اعتراضات گسترده به قدرت رسید، پس از نتایج اولیه به وضوح سکوت کرد. اگرچه ویکرمسینگه سریلانکا را در یکی از پرتلاطم‌ترین دوره‌های آن رهبری کرد، اما تلاش کرد تا این تصور عمومی را از بین ببرد که دولتش بیش از حد به نهادهای بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول وابسته است و نتوانست به‌اندازه کافی مشکلاتی را که سریلانکاهای معمولی با آن مواجه بودند، برطرف کند.

علی صبری، وزیر امور خارجه، یکی از متحدان نزدیک ویکرمسینگه، نتایج اولیه را در رسانه های اجتماعی تأیید کرد و گفت: «اگرچه من فعالانه برای رئیس جمهور رانیل ویکرمسینگه مبارزات انتخاباتی انجام دادم، مردم سریلانکا تصمیم خود را گرفته اند و من کاملاً به مأموریت آنها برای آنورا کومارا دیسانایاکه احترام می گذارم. ” اظهارات صبرا منعکس کننده این حس رو به رشد در دولت ویکرمسینگه است که تغییر در رهبری ممکن است قریب الوقوع باشد.

چالش های پیش روی سریلانکا

رئیس جمهور بعدی کشوری را به ارث خواهد برد که هنوز در بدهی فرو رفته است و میلیون ها شهروند در تلاش برای گذراندن زندگی خود هستند. در حالی که برنامه نجات صندوق بین المللی پول یک راه نجات موقت بوده است، موفقیت بلندمدت بهبود اقتصادی سریلانکا به اصلاحات مستمر، مدیریت دقیق امور مالی عمومی و تلاش برای افزایش اعتماد سرمایه گذاران بستگی دارد.

افزایش Dissanayake نگرانی‌هایی را در میان سرمایه‌گذاران و فعالان بازار ایجاد کرده است، زیرا می‌ترسند سیاست‌های پوپولیستی او – به‌ویژه وعده‌اش برای کاهش مالیات‌ها – بتواند روند بهبود شکننده کشور را از مسیر خارج کند. دیسانایاک در مانیفست خود برنامه هایی را برای کاهش بار مالیاتی بر طبقات متوسط ​​و پایین ترسیم کرد که احتمالاً کسری بودجه را افزایش می دهد و توانایی دولت را برای انجام تعهدات بدهی خود تحت فشار قرار می دهد. با این حال، در تلاش برای کاهش اضطراب سرمایه‌گذاران، دیسانایاک در سخنرانی‌های کمپین اخیر لحن آشتی‌جویانه‌تری به خود گرفته و قول داده است که هرگونه تغییر در سیاست‌های مالی پس از مشورت با صندوق بین‌المللی پول انجام شود.

علی‌رغم این تضمین‌ها، بسیاری از ناظران همچنان نسبت به توانایی دیسانایاک برای متعادل کردن برنامه‌های حامی فقرا و نظم مالی مورد نیاز در برنامه صندوق بین‌المللی پول تردید دارند. بدهی عمومی سریلانکا در حال حاضر حدود 83 میلیارد دلار است و انتظار می‌رود این کشور تا سال 2027 به پرداخت‌های خود طبق توافقنامه صندوق بین‌المللی پول ادامه دهد. هر گونه انحراف از این مسیر می تواند منجر به از دست دادن اعتماد در بین طلبکاران بین المللی شود و به طور بالقوه منجر به یک بحران مالی جدید شود.

رئیس جمهور آینده علاوه بر مشکلات اقتصادی، باید با اختلافات عمیق سیاسی نیز دست و پنجه نرم کند. چشم انداز سیاسی سریلانکا از زمان اعتراضات سال 2022، با بی اعتمادی گسترده به نخبگان سیاسی سنتی، دچار شکاف شده است. موفقیت دیسانایاکه در قرار دادن خود به عنوان یک فرد خارجی ممکن است او را در انتخابات به ارمغان آورد، اما ممکن است حکومت موثر را برای او دشوار کند. وعده او مبنی بر انحلال پارلمان و برگزاری انتخابات عمومی زودهنگام در صورت عدم کسب اکثریت در مجلس جدید می تواند بی ثباتی سیاسی را تشدید کند.

علیرغم عدم اطمینان پیرامون آینده سریلانکا، بسیاری از رأی دهندگان محتاطانه خوشبین هستند که تغییر در رهبری می تواند منجر به اصلاحات مورد نیاز برای خروج کشور از وضعیت فعلی شود. روان، صاحب مغازه در کلمبو که به دیسانایاک رای داد، گفت: “ما برای مدت طولانی رنج کشیده ایم.” «هزینه زندگی غیرقابل تحمل است و فساد در دولت بدتر از همیشه است. ما به کسی نیاز داریم که برای مردم بجنگد نه برای سیاستمداران.”

این احساس توسط بسیاری از حامیان دیسانایاک تکرار می شود، که او را به عنوان یک گسست از گذشته و رهبری که نیازهای فقرا و طبقه کارگر را در اولویت قرار می دهد، می دانند. با این حال، حتی در میان هواداران او نیز اذعان دارند که راه پیش رو دشوار خواهد بود. سندونی، معلمی از کندی گفت: “او وعده های بزرگی داده است، اما چالش ها نیز بزرگ هستند.” من امیدوارم که او بتواند کار را انجام دهد، اما این کار آسانی نخواهد بود.”

در حالی که سریلانکا در انتظار نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری است، این کشور خود را در برهه ای حساس از تاریخ خود می بیند. رهبری اولیه دیسانایاکه نشان می‌دهد که رای‌دهندگان آماده تغییر هستند، اما باید دید که آیا پلتفرم پوپولیستی او برای مقابله با مشکلات اقتصادی کشور کافی است یا خیر. با اقتصاد غرق در بدهی، جمعیت ناآرام و فشار نهادهای بین المللی، رئیس جمهور بعدی باید از یک چشم انداز سیاسی پیچیده و خطرناک عبور کند. صرف نظر از نتیجه نهایی، انتخابات نقطه عطفی برای سریلانکا به شمار می رود، زیرا این کشور به دنبال بهبودی از بدترین بحران اقتصادی در دهه های اخیر و ترسیم مسیر جدیدی برای آینده است.