جنگجوی منسوخ تبدیل به کامیون موشک

بمب افکن Xi'an H-6 چین که در اصل یادگاری از دوران جنگ سرد به حساب می آمد، اخیراً به دلیل فعالیت های خود در دریای چین شرقی و جنوب چین خبرساز شده است. با وجود پلت فرم قدیمی خود، H-6 دستخوش ارتقای قابل توجهی شده است تا به یک حامل قدرتمند موشک های کروز تبدیل شود و نقش خود را در میدان جنگ مدرن تغییر دهد. این هواپیمای ارتقا یافته اکنون یک جزء کلیدی در استراتژی ضد دسترسی/منع منطقه (A2/AD) چین است و نقشی حیاتی در جاه طلبی های نظامی منطقه ای آن ایفا می کند.

در ژوئیه 2024، رسانه های دولتی چین تصاویری از یک نوع H-6K مجهز به چهار موشک بالستیک پرتاب هوا را نشان دادند که توسط تحلیلگران خارجی با نام YJ-21 شناسایی شد. این نشان دهنده پیشرفت قابل توجهی نسبت به توانایی قبلی برای حمل تنها دو موشک تا سال 2022 است. موشک YJ-21 که گفته می‌شود با سرعت مافوق صوت حرکت می‌کند، می‌تواند اهداف ثابت و کند حرکت مانند ناوهای هواپیمابر را از فاصله دور مورد اصابت قرار دهد. که توانایی حمله دوربرد چین را بیشتر تقویت می کند.

H-6: بمب افکن پیر با دندان های جدید

H-6K یک نوع مدرن از بمب افکن H-6 است که خود نسخه چینی توپولوف Tu-16 شوروی است. اولین بار در دهه 1950 معرفی شد، Tu-16 یک بمب افکن جت اولیه با برد و بار بود که آن را به یکی از مهم ترین بمب افکن های شوروی در زمان خود تبدیل کرد. هنگامی که چین شروع به تولید نسخه خود، H-6 کرد، در ابتدا به عنوان یک بمب افکن استراتژیک بازدارنده هسته ای عمل کرد.

با این حال، با گذشت زمان، H-6 تمرکز خود را به بمباران معمولی و تحویل موشک تغییر داد. نوع H-6K که برای اولین بار در سال 2007 پرواز کرد و در سال 2009 وارد خدمت شد، نشان دهنده اوج این تحول است. به لطف سیستم های اویونیک ارتقا یافته، سیستم راداری ارتقا یافته و بال های تقویت شده طراحی شده برای حمل موشک های سنگین، H-6K به یک «کامیون موشکی» تبدیل شده است که قادر به انجام حملات دقیق دوربرد است.

قابلیت های مافوق صوت: موشک YJ-21

اضافه شدن موشک مافوق صوت YJ-21 به زرادخانه H-6K شاید قابل توجه ترین پیشرفت اخیر باشد. موشک های مافوق صوت می توانند با سرعتی بیش از 5 ماخ حرکت کنند که رهگیری آنها را بسیار دشوار می کند. بر اساس گزارش ها، YJ-21 قادر است با اهداف زمینی و دریایی، از جمله ناوهای هواپیمابر کند حرکت، با چنین سرعت های فوق العاده ای درگیر شود.

این قابلیت به ویژه در چارچوب استراتژی گسترده تر A2/AD چین، که هدف آن ممانعت از دسترسی دشمنان – در درجه اول ایالات متحده – به مناطق کلیدی منطقه آسیا و اقیانوسیه، به ویژه دریاهای چین شرقی و جنوبی است، اهمیت دارد. با استقرار H-6K مجهز به موشک‌های YJ-21، چین می‌تواند برد خود را بسیار فراتر از سواحل خود گسترش دهد و چالش بزرگی برای نیروی دریایی فعال در منطقه ایجاد کند.

رسانه های دولتی چین YJ-21 را با موشک Kinzhal روسی که توسط جت جنگنده MiG-31 حمل می شود مقایسه می کنند. در حالی که H-6K ممکن است با رادارگریزی یا سرعت بمب افکن های مدرن تر مانند B-21 Raider مطابقت نداشته باشد، توانایی آن در پرتاب موشک های مافوق صوت آن را به یک تهدید واقعی در هر درگیری آینده، به ویژه در محیط های دریایی تبدیل می کند.

قابلیت های ضد دسترسی/انکار چین در این منطقه

نقش H-6K در استراتژی A2/AD چین قابل اغراق نیست. از آنجایی که تنش ها در دریای چین جنوبی ادامه دارد، جایی که چین ادعاهای ارضی گسترده ای دارد، توانایی نمایش قدرت در فواصل طولانی بسیار مهم است. محموله بهبود یافته H-6K، همراه با قابلیت های حمله دوربرد آن، ابزاری قدرتمند برای بازدارندگی یا درگیری با نیروهای دشمن در اختیار نیروی هوایی ارتش آزادیبخش خلق (NOVAF) قرار می دهد.

توانایی H-6K در حمل چندین موشک دوربرد ضد کشتی و سطح به سطح، مانند موشک کروز CJ-10، آن را به ویژه در برابر نیروهای دریایی دشمن مفید می کند. با داشتن برد CJ-10 تا 2000 کیلومتر، H-6K می‌تواند موشک‌هایی را فراتر از برد اکثر سامانه‌های دفاع دریایی پرتاب کند و دفاع دشمن را با رگبار موشک‌های مافوق صوت و حتی مافوق صوت اشباع کند.

علاوه بر این، توانایی H-6K برای درگیری با ناوهای هواپیمابر – سنگ بنای قدرت دریایی ایالات متحده – یک لایه پیچیدگی اضافی را برای برنامه ریزان نظامی اضافه می کند. چین می تواند با استقرار H-6K با موشک های ضد کشتی مافوق صوت YJ-21 یا YJ-12 یک “منطقه ممنوعه” قابل توجه برای گروه های حمله ناو هواپیمابر آمریکایی ایجاد کند و آنها را به طور موثر از مناطق حساس مانند تایوان یا جنوب دور کند. دریای چین

دگرگونی H-6 بخشی از روند گسترده‌تر قدرت‌های نظامی پیشرو جهان برای نوسازی ناوگان بمب‌افکن‌های خود است. تنها سه کشور چین، ایالات متحده و روسیه در حال حاضر از بمب افکن های استراتژیک استفاده می کنند و هر سه به توسعه گزینه ها و فناوری های جدید برای حفظ برتری هوایی خود ادامه می دهند.

برای مثال، ایالات متحده همچنان پیشروی خود را حفظ کرده است و اخیراً از B-21 Raider خود، نسل بعدی بمب افکن رادارگریز که اولین پرواز خود را در اوایل سال جاری انجام داد، رونمایی کرد. در مقابل، ناوگان بمب افکن قدیمی روسیه، از جمله Tu-95 Bear و Tu-160 Blackjack، با توسعه PAK DA، یک بمب افکن مخفی که انتظار می رود تا سال 2027 وارد خدمت شود، تکمیل می شود.

چین نیز به نوبه خود بر روی بمب افکن رادارگریز Xi'an H-20 کار می کند، که انتظار می رود به PLAAF یک بمب افکن استراتژیک واقعی با قابلیت انجام ماموریت های دوربرد با قابلیت های رادارگریز ارائه دهد. با این حال، تا زمانی که H-20 وارد خدمت شود، H-6K بمب افکن اصلی چین برای حملات متعارف و هسته ای باقی می ماند.

تکامل بمب افکن ها در عصر هسته ای

نقش بمب افکن ها از اوایل جنگ سرد، زمانی که عمدتاً به عنوان سیستم های حمل سلاح هسته ای مورد استفاده قرار می گرفتند، به طور قابل توجهی تغییر کرده است. در آن زمان بمب‌افکن‌هایی مانند B-52 Stratofortress آمریکایی و Tu-16 شوروی در بازدارندگی هسته‌ای نقش اساسی داشتند و راهی برای رساندن سلاح‌های هسته‌ای به اهداف دشمن فراهم می‌کردند.

با ظهور موشک‌های بالستیک قاره‌پیما (ICBM) و موشک‌های بالستیک زیردریایی (SLBM)، نقش این بمب‌افکن به‌عنوان یک سکوی ارسال هسته‌ای کاهش یافته است. با این حال، بمب‌افکن‌ها به تکامل خود ادامه داده‌اند و از فناوری رادارگریز و مهمات با دقت بالا استفاده می‌کنند تا همچنان در میدان نبرد امروزی مرتبط باشند.

امروزه از بمب افکن های استراتژیک برای ماموریت های مختلف از بمباران معمولی گرفته تا حملات موشکی دوربرد استفاده می شود. در مورد چین، ماموریت اصلی H-6 از بازدارندگی هسته‌ای به جنگ متعارف، به ویژه در حوزه دریایی تغییر کرده است. با این حال، H-6K توانایی حمل سلاح‌های هسته‌ای را حفظ می‌کند و از ارتباط مداوم آن در سه‌گانه هسته‌ای چین اطمینان می‌دهد.

نقش استراتژیک H-6 در تنش ها در منطقه آسیا و اقیانوسیه

اقدامات اخیر H-6 در دریای چین شرقی و جنوب چین، از جمله تهاجم آن به مناطق شناسایی دفاع هوایی (ADID) تایوان و ژاپن، اهمیت آن را در استراتژی نظامی گسترده‌تر چین نشان می‌دهد. این تهاجمات که اغلب با هماهنگی سایر دارایی های PLAAF مانند جت های جنگنده J-11 و J-16 انجام می شود، برای آزمایش آمادگی نیروهای هوایی منطقه و ادعای ادعاهای سرزمینی چین طراحی شده است.

طی سال ها، بمب افکن های H-6 در ماموریت های تحریک آمیز از جمله دور زدن تایوان و نزدیک شدن به حریم هوایی ژاپن شرکت کرده اند. در ژوئیه 2017، شش بمب افکن H-6K از کانال باشی و تنگه میاکو عبور کردند که باعث شد نیروی دفاع از خود هوایی ژاپن (JASDF) سوار هواپیما شود. از آن زمان، حوادث مشابهی به طور مرتب رخ داده است، زیرا بمب افکن های چینی دفاع هوایی تایوان و ژاپن را بررسی می کنند.

این تهاجمات چندین هدف را برای چین دنبال می کند. اول، آنها به PLAAF اجازه می دهند تا اطلاعات مربوط به پدافند هوایی منطقه و زمان واکنش را جمع آوری کند. دوم، آنها سیگنال واضحی را به تایوان و ژاپن ارسال می کنند مبنی بر اینکه چین مایل است و می تواند قدرت نظامی را در مجاورت آنها به نمایش بگذارد. در نهایت، آنها هشداری برای ایالات متحده هستند که چین حضور نظامی آن در منطقه آسیا و اقیانوسیه را تهدیدی برای جاه طلبی های منطقه ای خود می داند.

Xi'an H-6 علیرغم منشا آن به عنوان یک بمب افکن دوران شوروی، ثابت کرده است که یک پلت فرم بسیار سازگار است. از طریق ارتقاء و ارتقاء پی در پی، H-6K به یک جزء حیاتی از استراتژی نظامی چین تبدیل شده است که قادر به انجام حملات هسته ای متعارف و دوربرد است.

افزودن موشک‌های مافوق صوت مانند YJ-21 باعث افزایش مرگ‌بار H-6K شد و آن را به یک حریف سرسخت در هر درگیری احتمالی، به‌ویژه در آب‌های مورد مناقشه دریای شرق و جنوب چین تبدیل کرد. از آنجایی که چین به تقویت نفوذ خود در منطقه ادامه می دهد، H-6K احتمالاً ابزاری کلیدی در زرادخانه نظامی خود باقی خواهد ماند و قادر به حمله به اهداف بسیار فراتر از مرزهایش است.

در زمینه بزرگتر توسعه جهانی بمب افکن، H-6K گواهی بر ارتباط مداوم بمب افکن های استراتژیک، حتی در عصر سیستم های موشکی پیشرفته و فناوری رادارگریز است. همانطور که ایالات متحده، روسیه و چین به توسعه بمب افکن های نسل بعدی ادامه می دهند، H-6K به عنوان یادآوری است که حتی پلت فرم های منسوخ شده را می توان به سلاح های جنگی قدرتمند تبدیل کرد.