نیروهای مسلح بنگلادش (AFB) به دلیل کیفیت پایین تسلیحات و تسلیحات وارداتی از چین به طور فزاینده ای با چالش هایی روبرو هستند. این نگرانی فزاینده آمادگی رزمی را تهدید می کند و امنیت ملی را تهدید می کند. این وضعیت بر نیاز داکا به ارزیابی مجدد اتکای خود به تجهیزات نظامی چینی تاکید می کند، به ویژه زمانی که به دنبال دستیابی به “هدف نیروی 2030” با هدف مدرن سازی نیروی هوایی خود است. تغییرات سیاسی اخیر در بنگلادش، با سقوط رژیم اقتدارگرای شیخ حسینه و ظهور دکتر محمد یونس برنده جایزه نوبل به عنوان رهبر، بر لزوم تنوع بخشیدن به واردات دفاعی تاکید بیشتری دارد.
چین برای مدت طولانی تامین کننده اصلی تسلیحات بنگلادش بوده است، اما گزارش های اخیر در مورد قابلیت اطمینان تجهیزات نظامی چین تردید ایجاد کرده است. مشکلات از کیفیت پایین ساخت تا خرابی تجهیزات متغیر است که می تواند عواقب ناگواری برای قابلیت های عملیاتی AFB داشته باشد. این غیرقابل اعتماد بودن مانعی جدی در برابر تلاش‌های مدرن‌سازی نظامی داکا است و استراتژی دفاعی و امنیت کلی کشور را به خطر می‌اندازد.
وابستگی بنگلادش به تسلیحات چینی با توجه به چشم انداز ژئوپلیتیک جنوب آسیا نگران کننده است. تسلیحات چینی بیش از دو سوم موجودی نیروی هوایی را تشکیل می دهند که شامل سیستم های حیاتی مانند زیردریایی های کلاس مینگ و تانک های MBT-2000 می شود. چنین اتکای شدید به یک منبع واحد، بنگلادش را در برابر اختلالات زنجیره تامین و فشار سیاسی پکن آسیب پذیر می کند، که می تواند آمادگی نظامی این کشور را در مواقع بحران به خطر بیندازد.
تغییرات سیاسی در داکا با ریاست دکتر محمد یونس فرصت جدیدی را برای بازنگری در استراتژی دفاعی کشور ارائه می دهد. تنوع بخشیدن به واردات تسلیحات باید اولویت اصلی دولت جدید باشد تا خطرات ناشی از اتکای بیش از حد به تجهیزات نظامی چین را کاهش دهد. تقویت روابط با سایر تامین کنندگان تسلیحات بین المللی می تواند به بنگلادش کمک کند تا تجهیزات نظامی قابل اعتمادتر و پیشرفته تری به دست آورد که برای دستیابی به هدف 2030 نیروهای مسلح بسیار مهم است.
داکا در حال حاضر اقداماتی را برای تنوع بخشیدن به واردات تسلیحات خود آغاز کرده است. تلاش ها برای افزایش خرید تسلیحات از متحدانی مانند هند و ترکیه شتاب بیشتری گرفته است. این کشورها مجموعه ای از تجهیزات نظامی را ارائه می دهند که می تواند مکمل یا حتی جایگزین تجهیزات چینی باشد. با این حال، این تلاش ها هنوز در مراحل ابتدایی خود هستند و باید تا حد زیادی گسترش داده شوند تا اهداف نوسازی AFB برآورده شود.
بنگلادش برای تنوع بیشتر واردات دفاعی خود باید به صورت استراتژیک بر تامین کنندگان تسلیحات غربی مانند ایالات متحده، بریتانیا و فرانسه تمرکز کند. این کشورها از صادرکنندگان مشهور تسلیحات با سابقه اثبات شده در تامین تجهیزات نظامی با کیفیت بالا هستند. ایجاد روابط دفاعی قوی تر با این کشورها همچنین می تواند موقعیت ژئوپلیتیک بنگلادش را بهبود بخشد و وابستگی آن به چین را کاهش دهد.
علاوه بر تامین کنندگان سنتی غربی، بنگلادش باید مشارکت با سازندگان جدید اسلحه در کشورهایی مانند کره جنوبی و ژاپن را بررسی کند. هر دو کشور دارای صنایع دفاعی و روابط گرم اقتصادی و سیاسی با بنگلادش هستند. تقویت این رابطه می تواند دسترسی داکا به فناوری پیشرفته نظامی را فراهم کند و در عین حال همکاری های منطقه ای بیشتر را ارتقا دهد.
پایگاه صنعتی دفاعی داخلی بنگلادش هنوز توسعه نیافته است و فقط سلاح های سبک، مواد منفجره و کامیون تولید می کند. بسیاری از این تجهیزات تحت لیسانس های چینی تولید می شوند که وابستگی این کشور به فناوری چین را بیشتر تقویت می کند. بنگلادش بدون سرمایه گذاری قابل توجه در توسعه صنایع دفاعی خود، برای آینده قابل پیش بینی همچنان به واردات تسلیحات خارجی وابسته خواهد بود.
واقعیت های ژئوپلیتیکی پیرامون بنگلادش خطرات مرتبط با اتکای این کشور به تسلیحات چینی را افزایش می دهد. هند، متحد نزدیک بنگلادش، و میانمار، یک دشمن بالقوه، روابط پیچیده ای با چین دارند. میانمار، به ویژه، حمایت نظامی قابل توجهی از پکن دریافت می کند، که می تواند تمایل چین را برای تامین تسلیحات پیشرفته بنگلادش که می تواند توازن قدرت منطقه ای را تغییر دهد، محدود کند.
همانطور که بنگلادش به دنبال توسعه یک اقتصاد آبی در خلیج بنگال است، نیاز به نیروی دریایی توانا و مدرن به طور فزاینده ای آشکار می شود. حفاظت از مرزهای دریایی مستلزم کشتی های بزرگتر و پیچیده تری مانند ناوچه ها است که بنگلادش در حال حاضر فاقد آن است. نوسازی نیروی دریایی برای حفاظت از منافع این کشور در خلیج بنگال، به ویژه با توجه به تنش های اخیر با میانمار، مهم است.
نیروی هوایی بنگلادش (BAF) نیز با تکیه بر هواپیماهای قدیمی مانند MiG-29 و رهگیرهای F-7BGI چین با چالش های مهمی مواجه است. در مقابل، میانمار اخیراً جنگنده‌های پیشرفته سوخو 30 را از روسیه خریداری کرده است که باعث ایجاد عدم تعادل در نیروی هوایی شده است که می‌تواند امنیت بنگلادش را تهدید کند. نوسازی BAF برای حفظ برتری هوایی و بازدارندگی متجاوزان احتمالی حیاتی است.
در منطقه Chittagong Hill Tracts (CHT)، گروه های شورشی مانند جبهه ملی کوکی چین (KNF) یک تهدید امنیتی دائمی هستند. زمین خائنانه CHT عملیات ضد شورش را پیچیده می کند و نیاز به وسایل نقلیه شناسایی مدرن و هلیکوپترهای شناسایی را نشان می دهد. نوسازی توانایی های ارتش در این زمینه برای حفظ امنیت داخلی و جلوگیری از بی ثباتی بیشتر ضروری است.
با توجه به درگیری‌های جاری در اوکراین و فشاری که بر عرضه تسلیحات غربی وارد می‌کند، بنگلادش ممکن است با چالش‌هایی در تامین به موقع تامین‌کنندگان سنتی مانند ایالات متحده و بریتانیا مواجه شود. با این وجود، ادامه همکاری دفاعی با این کشورها برای کاهش نفوذ چین در داکا حیاتی است. تقویت روابط با فرانسه، یکی دیگر از صادرکنندگان عمده تسلیحات، نیز باید در اولویت استراتژی دفاعی بنگلادش قرار گیرد.
علاوه بر تامین کنندگان غربی، بنگلادش باید روابط دفاعی خود را با کشورهای جنوب جهانی مانند هند، ترکیه، کره جنوبی و ژاپن تعمیق بخشد. این کشورها جایگزین‌های ارزشمندی برای سخت‌افزار نظامی چین ارائه می‌کنند و قبلاً تمایل خود را برای مشارکت در همکاری دفاعی با داکا نشان داده‌اند. گسترش این مشارکت می تواند به بنگلادش کمک کند تا صنعت دفاعی خودکفاتری را توسعه دهد.
وابستگی بیش از حد بنگلادش به تسلیحات وارداتی از چین تهدیدی قابل توجه برای امنیت ملی و آمادگی نظامی این کشور است. تغییرات سیاسی اخیر در داکا فرصتی برای بررسی و تنوع بخشیدن به واردات دفاع ملی فراهم می کند. بنگلادش با تقویت روابط با تامین کنندگان تسلیحات غربی و تولیدکنندگان جدید در جنوب جهانی، می تواند به هدف نیروهای مسلح خود در سال 2030 دست یابد و ارتش توانمندتر و پایدارتر ایجاد کند. راه پیش رو مستلزم تغییر استراتژیک از اتکا به چین به سوی استراتژی تدارکات دفاعی متنوع تر و متعادل تر است.